hoofdstuk 22

22. Candide hoorde in Bordeaux door vele mensen zeggen dat ze naar Parijs gingen, dit gaf hem ook het verlangen om te gaan. Parijs is bovendien niet zo ver van Venetië. Maar eens aangekomen in Parijs werd hij ziek. Maar Candide genas. Candide en Martijn ontmoette een pastoortje uit Périgord, deze pastoor bracht hen eerst naar de schouwburg waar een treurspel werd opgevoerd. Candide vindt het spel echter slecht. Het spel bevindt zich zogezegd in Arabië, maar niemand die Arabisch spreekt. Candide vond een actrice die de rol van de koningin speelde zeer mooi, ze leek een beetje op Cunegonda. Hij vroeg dan ook rond hoe de Engelse koningin begroet zou moeten worden. Maar het was duidelijk dat in Parijs alles heel anders tewerk ging. Hij wou de actrice nog groeten, maar zij was bezet en ging enkel om met deftige mensen. Maar Candide werd voorgesteld aan een andere vrouw. Toen ze aankwamen aan het huis van de dame, zagen ze dat ze aan het kaarten waren. De dame werd mevrouw de Parolignac genoemd. Candide luisterde aandachtig naar het gesprek van deze vele mensen. Candide vroeg aan de gastvrouw wie die man was dat zo voortreffelijk was, het was een geleerde, volgens Candide een tweede Pangloss.  Candide ging dan ook naar de man en vroeg hem het volgende: ‘Mijnheer, u is zeker van oordeel dat in de stoffelijke den de zedelijke wereld alles zo goed als denkbaar is en dat niets anders kan wezen dan het is?’ (net zoals Pangloss het beweerde). Maar in tegenstelling tot datgene wat Candide dacht, vond de geleerde dat helemaal niet, integendeel, hij vond dat bij hen alles verkeerd gaat, niemand weet wat zijn plaats is, zijn taak is, wat hij doet, noch wat hij dient te doen. Volgens de geleerde is het een eeuwige en algemene oorlog. Na de maaltijd leidde de markiezin Candide naar haar kabinet en hij nam rust op een rustbank.  En ze krijgen een seksuele relatie. Maar al snel voelde Candide zich onttrouw ten opzichte van Cunegonda. Candide ging slapen en de volgende ochtend kreeg hij een brief waarin stond dat Cunegonda al acht dagen ziek in Parijs lag en dat het tussen haar en de gouverneur afgelopen was. Ze wachtte op Candide. Al snel gaat hij naar het hotel waar Cunegonda zich bevond. Hij probeerde met Cunegonda te spreken, maar ze kon niet praten. Hij wou het bedgordijn opentrekken, maar volgens de verpleegster kon dit haar leven kosten (het licht kon haar leven kosten).Maar opeens vielden enkele politiemanschappen de kamer binnen. Al snel merkte Candide dat de vrouw die Cunegonda speelde, niet echt Cunegonda is, en dat de abbé uit Perigord oplichters waren. De politie zei hem dat als hij hem enkele diamantjes zou geven dat ze hem vrij zouden laten. Candide vroeg de politieman of hij hem naar Venetië kon brengen, maar dat kon hij niet. Hij kan hem enkel naar Neder-Normandië brengen.