Voltaire, Candide, Pandora Pocket, 2005
Hoeveel blijft na bijna 250 jaar over van humor? Toen ik, 's ochtends rond half zes, Candide ter hand nam, dacht ik: weinig. Dat Voltaire de naam heeft een ironisch schrijver te zijn, leek me typisch een ingesleten karakterisering uit de literatuurgeschiedenisboeken die niet meer na te voelen is door hedendaagse lezers. Zoals Wim Kan ook niet grappig meer is. En de filosofische insteek van Voltaire's bekendste werk uit 1759 zou zonder uitgebreide kennis op dit terrein eigenlijk niet goed te begrijpen zijn.
Al op de eerste bladzijde gaf ik me echter gewonnen. 'De baron', zo staat in het eerste hoofdstuk - 'De baron was een van de machtigste heren van Westfalen, want hij had een kasteel met een deur en ramen, en in de grote zaal prijkte zelfs een wandtapijt.' En: 'Mevrouw de barones, die rond de driehonderdvijftig pond woog, was beslist een vrouw van groot gewicht, en haar aanzien werd nog verhoogd door de waardigheid waarmee zij in het kasteel de honneurs waarnam.' Dat is anno 2006 nog altijd superieure ironie.
Luchtig en met vaart vertelt Voltaire vervolgens over de wederwaardigheden van Candide, de eindeloze reeks rampen die hem overkomen, de goedmoedigheid waarmee de jongen zich er doorheen slaat en de onvermijdelijke conclusie dat je maar het best hard kunt werken opdat je niet te veel stilstaat bij de ellende van je eigen bestaan. Of zoals een Turkse boer tegen Candide zegt: 'Door het werk houden wij ons drie grote rampen van het lijf, de verveling, de ondeugd en de honger.' Wie kan daar niet mee instemmen?
Om een uur of negen op dezelfde ochtend had ik Candide uit.
Maarten Dessing
mijn mening: Het is inderdaad een boek dat vlot leest. De ironie die Voltaire gebruikt is zeer opvallend. Hij bespot de leer van Pangloss, de metafysico-theologocosmo-goedgelovigologie die beweert dat er geen gevolg is zonder oorzaak en dat alles noodzakelijkerwijs gemaakt is met een doel voor het beste doel. Hij bespot hiermee de geleerde Pangloss die tussen het struikgewas het kamermeisje een les in de natuurkunde gaf. Nadat Candide werd weggejaagd door die ene onschuldige kus met Cunegonda, de dochter van de baron, komt hij tijdens zijn tocht heel veel miseries tegen. Met dit bewijst Voltaire het tegendeel van Pangloss' leer.
link recensie: http://derecensie.web-log.nl/derecensie/2006/04/candide.html
Hoeveel blijft na bijna 250 jaar over van humor? Toen ik, 's ochtends rond half zes, Candide ter hand nam, dacht ik: weinig. Dat Voltaire de naam heeft een ironisch schrijver te zijn, leek me typisch een ingesleten karakterisering uit de literatuurgeschiedenisboeken die niet meer na te voelen is door hedendaagse lezers. Zoals Wim Kan ook niet grappig meer is. En de filosofische insteek van Voltaire's bekendste werk uit 1759 zou zonder uitgebreide kennis op dit terrein eigenlijk niet goed te begrijpen zijn.
Al op de eerste bladzijde gaf ik me echter gewonnen. 'De baron', zo staat in het eerste hoofdstuk - 'De baron was een van de machtigste heren van Westfalen, want hij had een kasteel met een deur en ramen, en in de grote zaal prijkte zelfs een wandtapijt.' En: 'Mevrouw de barones, die rond de driehonderdvijftig pond woog, was beslist een vrouw van groot gewicht, en haar aanzien werd nog verhoogd door de waardigheid waarmee zij in het kasteel de honneurs waarnam.' Dat is anno 2006 nog altijd superieure ironie.
Luchtig en met vaart vertelt Voltaire vervolgens over de wederwaardigheden van Candide, de eindeloze reeks rampen die hem overkomen, de goedmoedigheid waarmee de jongen zich er doorheen slaat en de onvermijdelijke conclusie dat je maar het best hard kunt werken opdat je niet te veel stilstaat bij de ellende van je eigen bestaan. Of zoals een Turkse boer tegen Candide zegt: 'Door het werk houden wij ons drie grote rampen van het lijf, de verveling, de ondeugd en de honger.' Wie kan daar niet mee instemmen?
Om een uur of negen op dezelfde ochtend had ik Candide uit.
Maarten Dessing
mijn mening: Het is inderdaad een boek dat vlot leest. De ironie die Voltaire gebruikt is zeer opvallend. Hij bespot de leer van Pangloss, de metafysico-theologocosmo-goedgelovigologie die beweert dat er geen gevolg is zonder oorzaak en dat alles noodzakelijkerwijs gemaakt is met een doel voor het beste doel. Hij bespot hiermee de geleerde Pangloss die tussen het struikgewas het kamermeisje een les in de natuurkunde gaf. Nadat Candide werd weggejaagd door die ene onschuldige kus met Cunegonda, de dochter van de baron, komt hij tijdens zijn tocht heel veel miseries tegen. Met dit bewijst Voltaire het tegendeel van Pangloss' leer.
link recensie: http://derecensie.web-log.nl/derecensie/2006/04/candide.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten