Voltaire
maandag 6 juni 2011
vrijdag 3 juni 2011
De laatste zin
Candide zegt: "Laten we onze tuin bewerken."
Filosoferen trekt op niks, men moet hard werken om toch de beste uit de wereld te halen. Pangloss' theorie was puur filosofie. Men moet niet filosoferen, men moet niet alleen de rede gebruiken, maar ook eraan werken.
Filosoferen trekt op niks, men moet hard werken om toch de beste uit de wereld te halen. Pangloss' theorie was puur filosofie. Men moet niet filosoferen, men moet niet alleen de rede gebruiken, maar ook eraan werken.
Kort over de schrijver
Voltaire, pseudoniem van François-Marie Arouet, (Parijs, 21 november 1694 - Parijs, 30 mei 1778) was een Frans schrijver, essayist en filosoof. Hij kan worden beschouwd als de prominente voortrekker van de Franse Verlichting. Nooit heeft een schrijver zo het intellectuele leven van zijn tijd beheerst als Voltaire. Goethe stelde dat Voltaire de aanstichter was van de Franse Revolutie, omdat hij de oude banden van de mensheid zou hebben losgemaakt.
HET OPTIMISME
Wat is het optimisme?
Optimisme (uit het Latijn optimum = het beste) is van oudsher het geloof in de beste van alle mogelijke werelden te leven. Tegenwoordig gebruikt men dit begrip vaak voor een afgezwakte vorm van optimisme: het geloven in een goede afloop. Optimisten zien elke tegenslag en onheilspellende stand van zaken in het verleden in het licht van deze positieve toekomstverwachting. De aan optimisme tegengestelde wereldbeschouwing is pessimisme
De meeste religies, in het bijzonder de monotheïstische, zijn vaak door middel van hoop en verlossing nauw verbonden met de idee van leven na de dood, en krijgen daardoor een optimistisch karakter.
Recensie
Voltaire, Candide, Pandora Pocket, 2005
Hoeveel blijft na bijna 250 jaar over van humor? Toen ik, 's ochtends rond half zes, Candide ter hand nam, dacht ik: weinig. Dat Voltaire de naam heeft een ironisch schrijver te zijn, leek me typisch een ingesleten karakterisering uit de literatuurgeschiedenisboeken die niet meer na te voelen is door hedendaagse lezers. Zoals Wim Kan ook niet grappig meer is. En de filosofische insteek van Voltaire's bekendste werk uit 1759 zou zonder uitgebreide kennis op dit terrein eigenlijk niet goed te begrijpen zijn.
Al op de eerste bladzijde gaf ik me echter gewonnen. 'De baron', zo staat in het eerste hoofdstuk - 'De baron was een van de machtigste heren van Westfalen, want hij had een kasteel met een deur en ramen, en in de grote zaal prijkte zelfs een wandtapijt.' En: 'Mevrouw de barones, die rond de driehonderdvijftig pond woog, was beslist een vrouw van groot gewicht, en haar aanzien werd nog verhoogd door de waardigheid waarmee zij in het kasteel de honneurs waarnam.' Dat is anno 2006 nog altijd superieure ironie.
Luchtig en met vaart vertelt Voltaire vervolgens over de wederwaardigheden van Candide, de eindeloze reeks rampen die hem overkomen, de goedmoedigheid waarmee de jongen zich er doorheen slaat en de onvermijdelijke conclusie dat je maar het best hard kunt werken opdat je niet te veel stilstaat bij de ellende van je eigen bestaan. Of zoals een Turkse boer tegen Candide zegt: 'Door het werk houden wij ons drie grote rampen van het lijf, de verveling, de ondeugd en de honger.' Wie kan daar niet mee instemmen?
Om een uur of negen op dezelfde ochtend had ik Candide uit.
Maarten Dessing
mijn mening: Het is inderdaad een boek dat vlot leest. De ironie die Voltaire gebruikt is zeer opvallend. Hij bespot de leer van Pangloss, de metafysico-theologocosmo-goedgelovigologie die beweert dat er geen gevolg is zonder oorzaak en dat alles noodzakelijkerwijs gemaakt is met een doel voor het beste doel. Hij bespot hiermee de geleerde Pangloss die tussen het struikgewas het kamermeisje een les in de natuurkunde gaf. Nadat Candide werd weggejaagd door die ene onschuldige kus met Cunegonda, de dochter van de baron, komt hij tijdens zijn tocht heel veel miseries tegen. Met dit bewijst Voltaire het tegendeel van Pangloss' leer.
link recensie: http://derecensie.web-log.nl/derecensie/2006/04/candide.html
Hoeveel blijft na bijna 250 jaar over van humor? Toen ik, 's ochtends rond half zes, Candide ter hand nam, dacht ik: weinig. Dat Voltaire de naam heeft een ironisch schrijver te zijn, leek me typisch een ingesleten karakterisering uit de literatuurgeschiedenisboeken die niet meer na te voelen is door hedendaagse lezers. Zoals Wim Kan ook niet grappig meer is. En de filosofische insteek van Voltaire's bekendste werk uit 1759 zou zonder uitgebreide kennis op dit terrein eigenlijk niet goed te begrijpen zijn.
Al op de eerste bladzijde gaf ik me echter gewonnen. 'De baron', zo staat in het eerste hoofdstuk - 'De baron was een van de machtigste heren van Westfalen, want hij had een kasteel met een deur en ramen, en in de grote zaal prijkte zelfs een wandtapijt.' En: 'Mevrouw de barones, die rond de driehonderdvijftig pond woog, was beslist een vrouw van groot gewicht, en haar aanzien werd nog verhoogd door de waardigheid waarmee zij in het kasteel de honneurs waarnam.' Dat is anno 2006 nog altijd superieure ironie.
Luchtig en met vaart vertelt Voltaire vervolgens over de wederwaardigheden van Candide, de eindeloze reeks rampen die hem overkomen, de goedmoedigheid waarmee de jongen zich er doorheen slaat en de onvermijdelijke conclusie dat je maar het best hard kunt werken opdat je niet te veel stilstaat bij de ellende van je eigen bestaan. Of zoals een Turkse boer tegen Candide zegt: 'Door het werk houden wij ons drie grote rampen van het lijf, de verveling, de ondeugd en de honger.' Wie kan daar niet mee instemmen?
Om een uur of negen op dezelfde ochtend had ik Candide uit.
Maarten Dessing
mijn mening: Het is inderdaad een boek dat vlot leest. De ironie die Voltaire gebruikt is zeer opvallend. Hij bespot de leer van Pangloss, de metafysico-theologocosmo-goedgelovigologie die beweert dat er geen gevolg is zonder oorzaak en dat alles noodzakelijkerwijs gemaakt is met een doel voor het beste doel. Hij bespot hiermee de geleerde Pangloss die tussen het struikgewas het kamermeisje een les in de natuurkunde gaf. Nadat Candide werd weggejaagd door die ene onschuldige kus met Cunegonda, de dochter van de baron, komt hij tijdens zijn tocht heel veel miseries tegen. Met dit bewijst Voltaire het tegendeel van Pangloss' leer.
link recensie: http://derecensie.web-log.nl/derecensie/2006/04/candide.html
woensdag 1 juni 2011
hoofdstuk 30
30. Candide wou niet meer met Cunegonda trouwen, maar door de onmenselijke houding van de baron en doordat Cunegonda aandrong, kon hij zijn woord niet meer intrekken. Martijn kwam tot het besluit dat de baron het beste in zee werd geworpen, en dat Cacambo weer aan de slag ging als bootsman. Nu was het heel natuurlijk zicht in te beelden dat Candide na zoveel rampspoeden gehuwd was met zijn geliefde .. maar hij werd door de joden zodanig afgezet dat hij niets anders overhield dan zijn boerderijtje, zijn vrouw werd van dag tot dag lelijker, en daardoor zuur en onverdraaglijk, de oude had heel wat lichaamsgebreken en werd nog erger dan Cunegonda. Cacambo werkte in de tuin, hij verkocht groenten in Constantinopel, was zo overbelast dat hij zijn lot vervloekte. Pangloss was wanhopig want hij kon niet schitteren in een of andere Duitse faculteiten. Martijn was ervan overtuigd dat de mens het overal even slecht heeft.
Candide, Martijn, Pangloss praatten soms over metafysische en zedenkundige onderwerpen. Pangloss erkende dat hij altijd vreselijk had geleden, maar dat hij na eens beweerd te hebben dat alles volkomen naar wens ging. Daarna zag hij Paquette en broeder Giroflée uit elkaar gaan, ze zagen er ellendig uit. Ze hadden Candide ’s geschenken al lang opgebruikt, maar Martijn had dit al reeds voorspeld. Toen Pangloss Paquette zag zei hij ‘hoe ellendig zie jij eruit’ ‘in wat voor een wereld leven wij toch’.. dit zette hen meer dan ooit aan het filosoferen. Op een dag ontmoetten ze een goedaardige vreemde Turkse man. Candide vroeg hem wat hij bezat, hij antwoorde; ik heb slechts 20 morgens grond, ik bebouw die samen met mijn kinderen, arbeid drijft de drie grootste plagen het verst namelijk verveling, verdorvenheid en armoede. Candide was ervan overtuigd dat deze man een betere lot had dan de zes koningen. Uiteindelijk zijn ze er met zijn allen achtergekomen dat de mens niet is geschapen om te rusten, ze moesten werken zonder te redeneren. Dat is het enige middel om het leven draaglijker te maken.
Hun stukje grond bracht heel wat op, Cunegonda was lelijk maar kon goed bakken, Paquette borduurde, de oude droeg zorg voor het linnen, Giroflée werd timmerman en zelfs een fatsoenlijk mens. Panglos zei soms aan Candide:” Alle gebeurtenissen zijn aaneengeschakeld in deze best denkbare aller werelden.”
Als dit alles uit dit verhaal Candide niet was overkomen, dan zou hij nu geen gekonfijte sukade en pistaches eten.
dinsdag 31 mei 2011
hoofdstuk 29
29.Terwijl ze met zijn allen het hadden over de oorzaken, gevolgen, vrije wil, de noodzakelijkheid en de troost kwamen ze aan de oever van Propontis voor het huis van de prins van zeven bergen. Daar hadden ze allen Cunegonda en de oude vrouw gezien die doeken ophingen zodat ze konden drogen. De baron verbleekte, Candide zag hoe zijn schone Cunegonda donker van gelaatskleur was geworden, haar ogen roodgerand, haar boezem weg gedord, haar wangen gerimpeld, haar armen rood en schilferig. Cunegonda omhelsde Candide en haar broer. Candide betaalde losprijs om de beide te bevrijden. Candide vertelde de baron dat hij zijn zuster wilde huwen. Maar de baron wou dit niet, want als Cunegonda en Candide trouwden, dan zouden hun kinderen nooit in Duitse adelboeken terechtkomen. Cunegonda barst in tranen uit, Candide is woedend, hij zegt dat hij de baron heeft gered met losgeld te betalen, zijn zuster heeft gered door losgeld te betalen, en dat hij zijn zuster wil huwen wetende dat ze lelijk is. Maar de baron was ervan overtuigd, zolang hij leefde kreeg Candide Cunegonda niet.
Abonneren op:
Posts (Atom)